Rosemarie Garland-Thomson jest prekursorką kulturoznawczych studiów o niepełnosprawności i jedna z najważniejszych badaczek podejmujących namysł nad niepełnosprawnością jako forma ludzkiej różnorodności. Nie bez powodu więc jej dwie książki: "Niezwykłe ciała. Przedstawienia niepełnosprawności fizycznej w amerykańskiej kulturze i literaturze" oraz "Gapienie się, czyli o tym, jak patrzymy i jak pokazujemy siebie innym", wyznaczające ważne kierunki w tej dziedzinie, napisane z niezwykłym rozmachem i wpisujące niepełnosprawność w szerszy namysł nad kulturą, relacjami społecznymi i sposobami ich kształtowania, inaugurują zaplanowaną przez nas serię publikacji.

Niezwykłe ciała. Przedstawienia niepełnosprawności fizycznej w amerykańskiej kulturze i literaturze Rosemarie Garland-Thomson to książka będąca kamieniem węgielnym amerykańskich studiów o niepełnosprawności, która ustanowiła tę dziedzinę badań kulturowych. Od jej publikacji w 1997 roku w Columbia University Press mija ponad dwadzieścia lat, a książka ta nie traci na aktualności, o czym świadczy ostatnie wznowienie jej wydania. Źródłem rewolucyjności tej monografii jest to, że jej autorka pisze o niepełnosprawności jako kulturze mniejszości, podważając tym samym obowiązujący dyskursy medyczny ujmujący tę kondycję w kategoriach choroby i rehabilitacji. Garland-Thomson odwołuje się do amerykańskich widowisk kulturowych czy powieści i ujawnia całą głębię opresyjnych narracji stygmatyzujących doświadczenie niepełnosprawności. Jednocześnie wskazuje nowe, wyzwoleńcze i emancypujące przykłady reprezentacji. Wnikliwie czytając takie teksty jak Chata wuja Toma Harriet Beecher czy analizując sposoby przedstawiania niepełnosprawności w ramach amerykańskich freak-shows odsłania mechanizmy i prądy społeczne napędzające tworzenie krzywdzących wyobrażeń. Zachęca również do świeżego spojrzenia na znane teksty kultury, wskazuje na nowe strategie przedstawiania ciała, w których niepełnosprawność stanowi oznakę ludzkiej różnorodności i istotny aspekt tożsamości będący powodem do dumy, a nie wstydu. Jej analiza przedstawień silnych niepełnosprawnych kobiet w dwudziestowiecznych tekstach literackich: w powieściach Ann Petry i Toni Morrison oraz w autobiografii wybitnej amerykańskiej poetki Audre Lorde, to żądanie uznania kultury niepełnosprawności i doskonały przykład humanistyki zaangażowanej, która domaga się nie tylko nowego podejścia do badania marginalizacji społecznej, ale jest też działaniem samym w sobie. Publikacja ukazuje się w serii Odzyskiwanie obecności pod redakcją Eweliny Godlewskiej-Byliniak i Justyny Lipko-Koniecznej, w ramach której Teatr 21 i Centrum Sztuki Włączającej wydają kolejne, kluczowe pozycje poszerzające namysł o niepełnosprawności w jej wymiarze społecznym, politycznym, performatywno-teatralnym, czy estetycznym i zachęcać do myślenia o różnorodności jako wartości.

Książka inauguruje serię wydawniczą przygotowaną przez Teatr 21. Publikacja otwiera zupełnie nowe pole działalności teatru - ma przybliżyć czytelnikowi najważniejsze teksty z obszaru studiów nad niepełnosprawnością (disability studies),które dotychczas nie doczekały się tłumaczenia na język polski. Po ponad dwunastu latach działalności artystycznej Teatru 21 i wielu doświadczeniach, które jego twórcy zdobyli w pracy nad spektaklami, akcjami performatywnymi, a także warsztatami oraz spotkaniami z innymi zespołami teatralnymi, warszawski zespół podjął się próby połączenia praktyki z teorią i wypełnienia pewnej luki, którą w polskich badaniach teatralnych są studia nad niepełnosprawnością w jej wymiarze społeczno-kulturowym. Wydana właśnie książka ma przyjrzeć się zarówno temu, jak niepełnosprawność uobecnia się w teatrze, jakie zajmuje w nim miejsce, ale także zadać pytanie o jej wpływ na sam teatr, jego język, estetykę; o to, w jaki sposób niepełnosprawność definiuje polityczność teatru. "Niepełnosprawność nie jest jednym spośród wielu przedmiotów sztuki. Nie jest po prostu tematem. Nie jest jedynie osobistą czy autobiograficzną odpowiedzią osadzoną w dziele sztuki. Nie jest wyłącznie aktem politycznym. Jest wszystkim tym, ale jest też czymś więcej. [...] jest wartością estetyczną, co oznacza, że uczestniczy w systemie wiedzy, który dostarcza materiału i wzmacnia krytyczną świadomość na temat tego, jak za sprawą jednych ciał czują (się) inne ciała". (T. Siebers, Disability Aesthetics, za: E. Godlewska-Byliniak, J. Lipko-Konieczna, "Wstęp. Otwieranie pola", w: "Odzyskiwanie obecności. Niepełnosprawność w teatrze i performansie"). "Książka Odzyskiwanie obecności. Niepełnosprawność w teatrze i performansie jest niewątpliwie publikacją przełomową i ma spełnić podwójne zadanie: przybliżyć polskiemu czytelnikowi obecny stan wiedzy z obszaru studiów nad niepełnosprawnością, a także zdać relację z rodzimych doświadczeń. Dlatego na publikację składają się zarówno tłumaczenia ważnych tekstów zagranicznych, jak i wchodzące z nimi w dialog autorskie artykuły polskich badaczy, coraz chętniej zajmujących się tematyką niepełnosprawności na gruncie polskiego teatru i performansu, a także w odniesieniu do polskiej historii kultury. Książka Odzyskiwanie obecności. Niepełnosprawność w teatrze i performansie to pierwsza polska publikacja mająca szansę ustanowić na polskim gruncie nową dyscyplinę badawczą disability studies, mocno obecną już w humanistyce zachodniej". (fragment recenzji wydawniczej, prof. Krystyna Duniec).